Oda numarası:
Laboratuvar sorumlusu:
Doç. Dr. Tufan Kumbasar
Laboratuvar çalışanları:
Araş. Gör. Ömer Faruk Dik
Genel bilgi:
Laboratuvarda 7 adet PC ve gerçek zamanlı çalışma için gerekli IO donanımları ve çeşitli kontrol sistem tasarımlarına yönelik yazılımlar mevcuttur. Burada, çeşitli lisans ve yüksek lisans bitirme ödevleri ve bilgisayarlı kontrol proje dersi uygulamaları yapılmaktadır. Gerçek zamanlı uygulamalar için çift tanklı bir seviye kontrol düzeneği de vardır.
Bu laboratuvar, Siemens Firması ile yapılan anlaşma çervesinde akış, basınç ve sıcaklık kontrol prosesleri eklenerek geliştirilecektir. Ayrıca kontrol laboratuvarı dersi çerçevesinde proses kontrol simülatörü ile kontrol deneyi burada yapılmaktadır.
Laboratuvarda yapılan deneyler:
Isıl Süreç Kontrol Sistemi
Bunun için PT326 Isıl Süreç Kontrol Seti kullanılır. Düzenekte, pervane yardımıyla dış ortamdan çekilen hava ısıtıcı ızgara ve tüp içinden geçirilerek tekrar dış ortama gönderilir. Süreç, tüpün içinden geçen havanın sıcaklığını, kullanıcı tarafından ayarlanan referans değeri ile karşılaştırarak ısıtıcı elemana uygulanacak elektriksel gücün miktarını belirleyen bir kontrol işareti üretmektedir. Isıl sürecin doğası gereği ısıtıcı ile ölçüm elemanı arasında belirli bir uzaklık olması gerekir. Bu sistemin amacı, bu uzaklıktan kaynaklanan iletim gecikmesinin kapalı çevrim sistemin kararlılığına olan etkisini incelemektir. Ölü zamanlı sistemi kontrol edebilmek için Ziegler-Nichols, Cohen-Coon ve iç model tabanlı PI kontrolör tasarlanıp performansları incelenmesi beklenir.
Kağıt Sarma Sistemi
Amaç, sistemde bulunan iki motorun şaftlarına bağlıkağıt rulonun istenen hızda ve gerginlikte sarılmasıdır. Motorlardan biri rulonun referans hızda sarılmasını sağlamak üzere etki ederken, diğeri sarınm sırasında kağıt gerginliğini istenen seviyede tutmak üzere sisteme etki etmektedir. Bu iki motor aynı anda çalıştığı için hız kontrolü açısından gerginliği sağlayan motorun uyguladığı kuvvet; gerginlik kontrolü açısından, istenen hızı sağlayan motorun uyguladığı kuvvet bozucu olarak düşünülür. Farklı iki amaca hizmet eden kapalı çevrim içindeki PI ve PID kontrolörler, sistem çıkışlarının referans değerlere oturmasının yanı sıra, ilgili motorların kontrolünde bozucuları bastırmaya da yarayacaktır.
Kullanım amaçları:
- Ölçme Tekniği ve Algılayıcılar (Measurement Technique & Sensors) (4. Yarıyıl) – Çeşitli algılayıcıların (sıcaklık, kuvvet/basınç, nem, hız vb.) karakteristiklerinin çıkarılması, uygulama alanlarının tanıtılması.
- Elektronik Enstrümantasyon (Electronic Instrumentation) (5. Yarıyıl) – Çeşitli ölçme devrelerinin tasarımı; çalışma prensiplerinin tanıtılması; hata kaynaklarının belirlenmesi. (Örn.: Sıcaklık, konum, hız vb. ölçülmesine ilişkin devreler, Enstrümantasyon kuvvetlendiriciler, Analog/Sayısal ve Sayısal/Analog Çeviriciler vb.)
- Bitirme Ödevi & Yüksek Lisans Tezi çalışmaları
- Sanayiye Yönelik Döner Sermaye Deneyleri
- Ölçü Aletleri (A-metre, V-metre, enerji sayacı, basınçölçer, vb.) kalibrasyonu
- Çeşitli elektriksel/fiziksel büyüklüklerin ölçülmesi (Empedans, dielektrik katsayısı, iletkenlik vb.)
- Seminerler