Genel tanıtımı
Kontrol ve otomasyon mühendisliği en genel anlamda bir sistemi uygun yazılım ve donanımlarla istenilen duruma yönlendirme problemiyle uğraşır. Sanayi devriminden sonra hızla gelişen teknoloji ile üretimdeki hızlı artış neticesinde oluşan bir takım sorunlar, insanları daha fazla verim alabilecekleri yeni yollar aramaya yöneltmiştir. Araştırmaların sonucunda ortaya çıkan bilgilerin, endüstride ve endüstriden hareketle üretim yapan diğer sistemlerde kullanımı yeni bir mühendislik dalının, “Kontrol ve Otomasyon Mühendisliği”nin doğmasını sağlamıştır.
Kontrol ve otomasyon mühendisliği; elektrik, elektronik, mekanik ve bilgisayar tabanlı tüm endüstriyel üretim sistemlerinin amaçlanan ve planlanan biçimde çalışmasını sağlayan bilgi ve ve teknolojileri üreten ve uygulayan bir mühendislik dalıdır. Kontrol Mühendisliği Programı, "otomatik kontrol teorisi ve uygulamaları, endüstriyel otomasyon, ölçme ve entrümantasyon , robotik, bilgisayar tabanlı endüstriyel bilişim sistemlerinin tasarımı ve uygulamaları" konularında eğitim verir ve araştırma yapar.
Araştırma alanları
Günümüzde endüstriden beklentiler daha ekonomik, kaliteli ve hatasız ürünlerdir. Bu ihtiyacı karşılamak, alışılagelmiş, insana dayalı üretim yöntemleri ile gerçekleştirilemeyeceği için günümüzde otomasyon, endüstriyel uygulamalardan ayrı tutulamamaktadır. Endüstriyel otomasyon söz konusu olduğunda işin gereği olan kontrol sistem tasarımı, süreç kontrolü ve problem çözme alanlarında deneyimli ve bilgili kontrol ve otomasyon mühendislerine sanayide sıkça ihtiyaç duyulmaktadır. Ayrıca günümüzde gelişen inşaat sektörü ve teknolojisi ile akıllı binalar hayatımızın önemli bir parçası haline gelmiştir. Bina otomasyonu kontrol ve otomasyon mühendislerinin yaygın bir çalışma alanıdır.
İnsansız kara ve hava araçlarının belirli bir yörüngeyi takip etmesini, yoldan çıkmamasını sağlayan otomatik pilot tasarımı yine bir kontrol ve otomasyon mühendisliği uygulama alanı örneğidir. Havacılık ve uzay sektöründeki ilerlemelere bağlı olarak insansız hava araçları üretilmeye, yörüngeye uydular gönderilmeye başlanmış, otonomluk ön plana çıkmıştır. Bu gelişmeler kontrolün diğer alanlarda olduğu gibi havacılık ve uzay sektöründe de yerini almaya başlamasıyla gerçekleşmiştir. Örneğin, aviyonik sistemlerin üç boyutta konum, hız, ivme kontrolü; kabin basıncı, mesafeye uzaklık, motor hızı gibi ölçümlerin alınarak otopilot tasarımında kullanılması kontrolün uygulama alanları içine girmektedir.
Günümüzde tıp ve teknolojik gelişmeler ortak bir çerçevede buluşmaya, yeni çalışma sahaları yaratmaya başlamıştır. Biyonik kollar ve ameliyat robotları bu gelişmelerin güzel örnekleridir. İnsan vücudundaki geribesleme (feedback) mekanizması ile insan organlarının yerine geçen mekanik sistemler, geribeslemeli kontrol sistemleri olması yönüyle büyük bir benzerlik göstermektedir.
Kontrol Mühendisliği'nin Temel Eğitim ve Araştırma Alanları
- Kontrol ve Sistem Teorisi
- Modelleme, Simülasyon ve Sistem Belirleme
- Endüstriyel Otomasyon ve Robotik
- Proses Kontrol, Ölçme ve Enstrümantasyon
- Hareket Kontrol Sistemleri (Servo Sistemler, Elektrikli Ulaşım Sistemleri vb..)
- Sürücü Sistemler (Elektrik, Elektronik, Pnömatik ve Hidrolik)
- Akıllı Sistemler (Fuzzy Kontrol, Yapay Sinir Ağları ve Genetik Algoritmalar vb..)
- Endüstriyel Veri İletişim Sistemleri
- Bilgisayar Tabanlı Gerçek Zaman Kontrol Sistemleri (PC, DSP, PLC, mC, vb)